აგიაშვილი ნიკა
გაზიარება

მოგონებები ტერენტი გრანელზე 

ყოველთვის, როცა მარჯანიშვილის ქუჩაზე მდებარე თეთრ საყდარს გავივლი, მომაგონდება გვიანი შემოდგომის, თითქმის ზამთრის პირის ერთი საღამო:
ცივა, ქარი ქრის.
იმ საყდრის უკან პატარა საჟამნესთან, ქარყინვაში, ხის ძირას მხართეძოზე არხეინად წამოწოლილია პოეტი ტერენტი გრანელი. თავშიშველს უკან გადავარცხნილი თმა ქალივით გაუშლია. აცვია წელშეშობილი გრძელი ნაცრისფერი ხალათი, კოჭებს ზემოთ დამოკლებული ვიწრო ტოტებიანი შარვალი, შავად შეღებილი ტილოს ფეხსაცმელები. საერთოდ რაღაც ჩინური ფორმის მსგავსი სამოსი. პაპიროს აბოლებს, ცალი ხელი თავქვეშ ამოუდვია.
დამინახა, წამოიწია და ხელი დამიქნია:
- ეჰეი, ლორთქიფანიძე, ჩამოდი აქ, თუ კაცი ხარ!
არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ყოველთვის ამ გვარით მომმართავდა. კარგად არ მიცნობდა. ისე კი იცოდა, სად ვმუშაობდი. ”ახალგაზრდა კომუნისტის” რედაქციაში დაჰყვებოდა ხანდახან ახლაგაზრდა პოეტებს, განსაკუთრებით – ფრიდონ ნაროუშვილს. რამდენიმეჯერ მოვიდა გენო ქელბაქიანთან, რომელიც მაშინ ამ რედაქციის მუშაკი იყო და დიდ დახმარებას უწევდა ტერენტის.
- ჩამოდი აქ, – მეძახოდა ის – ჩემთან, ამ მწვანეზე წამოწექი და ვისაუბროთ. ჩემსავით იქნები და იოცნებებ მუდამ. ოცნებას რა ჯობია. ვუყუროთ ამ ცას, პირაღმა წამოწოლილი…
რაღაც მოვიმიზეზე და წასვლა დავაპირე. წამოდგა, კვლავ ხელი დამიქნია და გადმომძახა:
- მოიცადე, სად მიდიხარ?
საყდრის ლაფაროში ჩაყრილი ხმელ-ხმელი ფოთლები ამოკრიფა, პეშვი აავსო, რკინის მესერს მოადგა და გამომიწოდა. თან სადღაც ჩემს იქით იყურებოდა ანთებული თვალებით და ნაღვლიანი ლაპარაკობდა:
-აი, ეს ყვითელ-ყვითელი ფოთლები ვიყავი მე. ტიფით ავად გავხდი და ამ ბჟოლის ფოთლებს დავემსავსე. ასე გავყვითლდი, და ძირს დამყარა ქარიშხალმა, ახლა აქა ვარ, მოდი მწვანეზე წამოწექ!
”მწვანე” კი არსად ჩანდა. მარტოოდენ ქვები იყო ამოჩრილი და მათ გარშემო შრიალ-შრიალით ატრიალებდა ქარი ხმელ-ხმელ და ჩაყვითლულ ფოთლებს.
- არ, გცივა? – შევეკითხე და მისი თხელი ხალათი შევათვალიერე. ცხვირი და ტუჩები სიცივისაგან გალიგვებოდა.
შევეჩვიე – მითხრა და კვლავ მომმართა, – წამოწექ აქ. ჩემსავით იქნები მეოცნებე ყვითელი ფოთოლი.
შემდეგ ჩაიცინა, ფოთლები მიმოაბნია და ქარს გაატანა. ხის ტოტიდან. საღვარეში რომელიღაც ჩიტი ჩახტა და გაგოგმანდა. ჩიტს ხელი აუქნია და ”აქშაო” შეუძახა. ფართოდ ჩამოხეული ცალი სახელო იდაყვამდე ჩამოეშვა, ქარმა ყურთმაჯივით აუფრიალა იგი და ლურჯი ნარმის პერანგი გამოუჩინა.
ხელი ჩამოვართვი. არ გამიშვა და ნაწყვეტ-ნაწყვეტ წარმოთვა:
- რა მიგეჩქარება! მე აქ უნდა დავესახლო. კარგი ადგილია. მარტო ვიქნები და ხელს არავინ შემიშლის ოცნებაშიო. მალე თოვლი მოვა, მშრალი თოვლი. თოვლის ფანტელებს უნდა გავყვე. როგორ მიყვარს თოვლის ფართო-ფართო ფანტელები. – უცებ გაახსენდა: – გინდა ლექსს გაჩუქებ, ბევრი ლექსი მაქვს. საყდრის კართან აიტუზა, ჯვარზე გაკრული ქრისტესავით გაშალი ხელები, თავი მაღლა ასწია და ცას მიაშტერა ქუთუთიამოწითლებული მოწკურული თვალები. ცოტა ხნით იდგა ასე და რაღაც სიტყვებს ჩურჩულებდა. შემდეგ გულჯიბიდან ფანქრის ნატეხი ამოიღო, დანერწყვა და ”ტემპის” კოლოფზე წააწერა ლექსი:

ჩიტი
მზე ისევ გაჩნდა,
დღე ასე მიდის,
და უცებ დაჯდა
მიწაზე ჩიტი.
გავყურებ ქუჩებს,
დღე ასე მიდის.
დაჯდა და უცებ
აფრინდა ჩიტი.

წერის დროს შევნიშნე: ძალზე ნაზი ხელები ჰქონდა და შესამჩნევად წამოზრდილი სუფთა ფრჩხილები.
- წაიღე, თუ კაცი ხარ, ნუ დაკარგავ, – მითხრა, – თუ გინდა ასეთებს აუარებელს დავწერ. ახლა კი მშვიდობით… მშვიდობით იარე. კარგად გვენახოს ერთმანეთიო, უთხრა ერთმა ბრმამ მეორეს, – თქვა ეს და ჩაიღიმა.
მერე პირაღმა გაწვა ხის ძირას ქვებზე და ჩემთვის ყურადღება აღარ მოუქცევია. მწოლიარემ მუხლი-მუხლზე შემოიდო და კვლავ პაპიროსი გააბოლა.
ეს იყო ოციანი წლების ბოლოს.

“ჭაბუკები დარჩნენ მარად”

??????