თბილისში, ხილიანზე, გვყავდა ერთი ძაღლი, ერქვა ჯეკი. ჩემთან ერთად გაიზარდა და, მე რომ კაცობაში შეველ, ის დაბერდა, თბილი ქვისფერი ძუკნა გახდა. ჩვენიო, რომ ვამბობ, ჩვენი სახლისა იყო. მთელ კორპუსს, რა საკვირველია მეტ-ნაკლებად, თავისათ მიაჩნდა. ტერენტი გრენელს თავისი ლექსი აქვს ძაღლზე, კერძოდ ჯეკზე, ცხადია არა ჩვენს ჯეკზე: 

ბედნიერ დღეებს იგი არ ელის, ალბათ, სიხარულს გრძნობს გიტარაში, ახლა ჯეკია ჩემი მშველელი, ახლა ჯეკია ჩემი დარაჯი...

ალბათ, სიხარულს გრძნობს გიტარაშიო, ცოტა უცნაურია (არაუცნაური ლექსები პოეტ ტერენტის თითქმის არცა აქვს); ძაღლს გიტარაში რა შვება და სიხარული უნდა ეშოვა. პოეტი პოეტია, ძაღლი, ძაღლისა არ იყოს, ძაღლია და გიტარასთან მისი მგრძნობიარობა პოეტს თუ პოეტური წარმოსახვის ფანტაზიაა აშკარად.

ჯეკი წელიწადში ერთხელ თუ ორჯერ ყრიდა ლეკვებს და მათი თვალის ახელვამდე არც ჭამა ახსოვდა და არც სმა. იმ დროს ბრაზიც ჯაბნიდა და მის ახლომახლო სულიერი, მითუმეტეს ოთხფეხი, ვერ გაიჭაჭანებდა. გადიოდა დრო, ვნებები ცხრებოდნენ. ჯეკი უკვე ცოტა ხნით, შემდეგ კარგა ხნით ტოვებდა ბუნაგს. ბუხულია, ახალთვალგახელილი, ბნელი სარდაფის კიბის მტვრიან საფეხურებს გამოცილებული, სადარბაზოში გამობობღებული ლეკვები ღია კარიდან შემოვარდნილ მძაფრ სინათლეს უსწორებდნენ თვალებს; მათ გაოცებულ, მრგვალ გუგებში ირეკლებოდნენ ლურჯი ცის ფონზე ასვეტილი სახლის სილუეტები. ლეკვები, ბოლობოლო, ჩვენი სახლის მობინადრეთა სიტყვიერი და ჯეკის უსიტყვო ნახევართანხმობით მოქალაქეებს მიჰყავდათ. ჯეკი აღარ დარბოდა, ხვდებოდა, რომ მისი ნაშიერნი კარგ ეზოებში დაბინავდებოდნენ, გამრავლდებოდნენ, შეავსებდნენ ეზო-სადარბაზოების სიცარიელეს ფოლადისფერი ბეწვით, მშვიდი და ფხიზელი ყოფიერებით. ჯეკიც თავისუფალი იყო დედური, თუმცა არა ძაღლური მოვალეობისაგან. სდარაჯობდა ზონას, დაჰყვებოდა ბავშვებს, უმეთვალყურეოდ დარჩენილ პატარებს უფროსების გამოჩენამდე არ შორდებოდა; გამომცდელად აკვირდებოდა უცხოს, ავ კაცს (როგორ ცნობდა, ძაღლური საიდუმლოა) უყეფდა.

მარტოხელა პედაგოგმა ჩვენი სახლი რომ მიატოვა, ძაღლმა იჯავრა და ბოლოს ჩემი ბინის კართან გადმობარგდა. ფეხსაწმენდ ტილოსთან ახლოს, საგაზეთო ყუთს ქვემოთ, თათებში დრუნჩჩარგული, შუადღის სიცხეს თავგარიდებული თვლემდა ხოლმე. ყველას ძაღლურ პატივს სცემდა და უმეტეს მაინც - ბაადურს, ჩვენი ვარაუდით. თავად ბაადურს ყველა და ყველანაირი ოთხფეხი უყვარდა (ჯეკზე ლაპარაკი არაა) თავისებურად. მზის ჩასვლისას ვერის ხეობაში გააბოტებდა, დიდი, სქელძირიანი წაღების კვალდამჩნევით და მხლებლით. გადიოდა ვაკეში და ბარნოვის ქუჩამდე არმისული, შედიოდა დისკოთეკის ბარში, წრუპავდა ვისკის, გოგო-ბიჭების კინწიალ-ბრუალში მონაწილეობას არ იღებდა. ჯეკი პირველსავე კვარტალთან რჩებოდა, ბრუნდებოდა უკან და ნაშუადღევს (იცოდა ბაადურის ასვლა-ჩამოსვლის განრიგი) უხვდებოდა ბოგირთან,ვერეღელეზე რომ იყო გადებული. ნაბახუსევი, ცოტა გაბურბუსალებული ბაადური დღის თორმეტ საათზე (მისთვის დილა, ალიონზე) მწერალთა სახლთან ელაპარაკებოდა ჯეკს, გრძელი ყურის წკინტებით უსუფდავებდა თვალებს, შემდეგ აცილებდა ტკიპას, ჯღიბას, ყველანაირ მკბენარს.

გეყოფა ახლა, წადი!

ჯეკი მსხვილი, ღონიერი კუდის ქიანით და რატომღაც ცხვირის ცემინებით მიდიოდა.

ერთ საღამოს, არ დაიჯერებთ, ჯეკი დისკობარში შეჰყვა. პროსპექტს არ გადალახავდა და არც უფიქრია, თუ ისევ უკან მოჰყვებოდა, თანაც - ამალით. ჯეკს მთელი ხეობის ხვადები ასდევნებიდნენ დიდიან-პატარიანად. მიდის ბაადური დინჯად და ძაღლების კავალკადა მიჰყვება გაბაწრული. შევიდა ბარში და შეეჰყვა ჯეკი და ოცამდე სასიძო. ატყდა წიოკი, ყეფა, კივილი. ძვლივს გაათავისუფლე საძაღლეთად ქცეული შენობა თვალში სინათლედაკარგული ნაგაზებისაგან.

მეორე დილით (დაახლოებით 12 საათზე) გაბურბუსალებული, გამოუძინებელი ბაადური ძაღლს საყვედურობდა, მომჭერი ხომ თავიო.

- მეორედ არ მაკადრო მასეთი რამ!

დოლიძის ქუჩის ბოლოს, შუაღამით, არ ვმალავ, გვარიანი ნასვამი, მანქანით ხეს შევასკდი. მეხთატეხა იყო ჩემს ყურში, ელვამ გამინათა გონება და ჩამიქრო. ცხელმა დრუნჩმა გამომაფხიზლა, ვიღაც მქაჩავს შიშველ მკლავზე. ძაღლის კბილები ვიგრძენი, ჯეკიც ვიცანი. დაჯახების საზარელი ხმით დაფეთებული უბნელებიც მოცვივდნენ, ცეცხლწაკიდებული მანქანიდან გამომათრიეს. სასწრაფო დახმარების კარეტა რომ მოვიდა, ჯეკი წკმუტუნ-ყმუილი დაიწყო. სანამ თავზე ხელი არ დავადე, ნუ გეშინია-მეთქი, არ დაწყნარდა.

...ეს ძაღლი ხშირად კაცი მგონია, ალბათ მის ტანჯვას ფიქრების წყება. ჯეკი ძლიერი ხმის პატრონია, სდუმს, უმიზეზოდ არ იცის ყეფა.

...გავიდა დრო და ერთ დღეს ბაადური მხარზე ბარგადებული მომადგა. რა არის, მე ვეუბნები, საბარავად მიდიხარ?!

ნუ იცინიო, მოთხრა, ჯეკი მოკვდა, უნდა დავმარხოთო.

სად, როდის? - შევწუხდი ძალიან, რამდენიმე დღე, შეიძლება მთელი ორი კვირა თვალი რომ არ წამიკრავს, მაშინ გამახსენდა.

არქიტექტურთა სახლის წინ წევს (აგდიაო, არ თქვა). მთელი ამ ორი-სამი სახლის ბავშვებიც იქ არიან თავდაყრილნი, დაკრძალვაში მონაწილეობენო, ამიხსნა. მივედით. ბავშვები იქ არ დამინახავს. ჯეკიც არ ჩანდა და ხომ არ მოეჩვენა-მეთქი. ესეც კი ვიფიქრე. იქვე იწვა გარგარის ძირში. მიწა გაეფხოჭნა და გრილოში დაელია სული მაისის მზიან დღეს. ამოვთხარეთ სამარე გზისპირას, ნაბილიკართან. ისე კი ვიკითხე რატომ ვმარხავთ მაიმცდამაინც აქ, ამ სახლის წინ-მეთქი. სადაც მოკვდა, იქ უნდა დაიმარხოს, ასეთი წესიაო. ცოტა გვერდზე, მიფარებულში, გადამწვანებული გარგარის ქვეშ მომკვდარიყო, მაგრამ, რაღაი წესი იყო ისეთ, უნდა დავმორჩილებოდი წესს, რომელიც მანამდე აქ მქონდა გაგებული. ღორღნაყარი და დატკეპნილი მიწა ძნელი ამოსაყრელი შეიქმნა და სამარეც ღრმა არ გამოგვივიდა. მოვკიდეთ წინ და უკან ფეხებში ჯეკის ხელები და ჩავდეთ გრილ მიწაში. სულო ცოდვილო და, პატარაზე კი გავუგვერდე ცხვირი სუნს, მაგრამ უსიამო არა მიყნოსია რა. გაფშეკილ ძაღლს ღია ყავისფერ თვალებზე ასხდებოდნენ და ხელის აქნევაზე ფრინდებოდნენ მწვანედ გამჭვირვალე ბუზები მხოლოდ.

ის იყო, მიწის დაყრა უნდა დაგვეწყო, რომ არქიტექტორთა სახლის მესამე სართულიდან ქალის ხმა ჩამოგვესმა. წითელი, ფოთოლ-ფოთოლ ჩაზურმუხტებული ხალათის ცალ ღილს იკრავდა მუხლზემოთ, მეორე ხელი მკერდზე ჰქონდა მიჭერილი,- უკაცრავად კი ვარ, მარა, რას სჩადიხართო, აინტერესებდა.

- ძაღლს ვმარხავთ, ქალბატონო, ჯეკას...

- აქ რატომ მარხავთ?

- აქ მიიცვალა, - ბაადური პასუხობდა, - წესია ასეთი, სახლთან ახლო უნდა დაიმარხოს.

სად გარდაიცვლება, იქო, მე მარწმუნებდა; ახლა სახლის წინო, ამტკიცებდა.

წაიღეთ და თქვენი სახლის წინ დამარხეთ!

თუ იტყოდი, სადაც თქვენ დგახართ, ქალბატონო, სწორედ ეგაა ჩემი და ამისი სახლიო, თორემ სხვა კონტრპასუხი ქალის არგუმენტირებულ წინადადებას არ ჰქონია. ჩემი ვარაუდი გაიზიარა ბაადურმა თუ არა, ვერ გეტყვი, მაგრამ მუშაობა შეწყვიტა და ბარის ტარზე დაყრდნობილ-დანდობილმა ადრინდელი გაიმეორა: ძაღლი, სადაც მოკვდება, იქ იმარხებაო და რამდენიმე შეგონებაც, კაცისა და პირუტყვის სიყვარულის თაობაზე, მიაყოლა ზედ. ამ ლაპარაკში სხვა აივნებზე - ზევით, ქვევით, გვერდებზე - სხვა ქალები გამოფენილიყვნენ. ვერც ერთი ბაადურისეული ვერსიის - ძაღლის იქ დამარხვის აუცილებლობის სისწორეში ვერ დარწმუნებულიყო. ერთმა ისიც კი იკადრა, ვინც მოკლა, იმან უნდა გადაათრიოსო.

- არავის არ მოუკლავს, ქალბატონო, - უპასუხოდ არ ტოვებდა არც ერთ შენიშვნას ბაადური, - თავად მოკვდა, გალია პატიოსნად თავისი ცხოვრება... თქვენ თუ გახსოვთ პავლე მოციქულის ეპისტოლე კორინთელთა მიმართ... წმინდა მამების შეგონებანი... 

- ამათ მამებს ბევრი იცნობთ, - გარკვევით გავიგონე, - ერთის მამა მინისტრია, მეორისა მწერალი, ესენი ვის ჰგვანან!...

სად გადავარდნილიყავ, აღარ ვიცოდი. ბაადურის მიტოვება არ შემეძლო, გაბრუნებაც მრცხვენოდა.

ამ ყოფაში ვიყავ, როდესაც ხევიდან ამომავალი ბავშვები დავინახე. ფერდობზე ამოდიოდნენ პატარები: გოგონები, ბიჭუნები, უფრო დიდ უფრო პატარა მოჰყავდა. ხელში ყვავილები ეჭირათ. ჩვენს მოსვლამდე ჩასულიყვნენ ყვავილების ამოსატანად. ვინც რას მისწვდებოდა, ის წამოეღო. მ0ჰქონდათ ყვავილები მინდვრისა, კვირტები ბუჩქებისა, ყლორტები ახალნარგავებისა, ბალახიც კი. ამოვიდნენ. ამომწვანდნენ. ამოყვავილდნენ....

შვილების, შვილიშვილების, დისშვილების, ძმისშვილების, სხვათა შვილების დანახვაზე ქალები ოთახებში შეჩრდილდნენ, უხმოდ გაერიდნენ მზეს. უხმოდ ამოვავსეთ მიწით სამარე ჩვენც. პატარებმა გაამწვან-გააწითლეს ბორცვი.

... ალბათ მას ახსოვს ლანდი კამეჩის, იცის დუმილი და შეწუხება, წუხელქარიან შუაღამეში, ჯეკმა ვიღაცას დიდხანს უყეფა...

მე და ბაადურმა სიმღერად ავაწყვეთ იმ საღამოს გიტარაზე. რამდენიმე ცდის შემდეგ მუსიკა ტერენტის ტექსტითურთ ბაადურმა ჩაიბარა. მთვარიანში ხანდახან,ხასიათს გააჩნია, აივანზე ზის გიტარით და წყნარად მღერის. სიმღერა ისე არ ისმის, როგორც გარხეული სიმების ჟღერა გამოდის ცხელ ქარშოშინში, გიტარას მოხუცი ძაღლიც ეხმიანება საიდანღაც ყრუდ, არაძაღლურად.